پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳ - 2024 March 28
كدخبر: 2621 تاريخ : ۲۴ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۱:۱۶ بازديد: 854 بازدید نسخه چاپي ارسال به دوستان

زنگ خطر ترجمه‌های اشتباه در معرفی مشاهیر سنندج

-هفته نامه روژان چاپ سنندج در مطلبی با عنوان ‘زنگ خطر ترجمه‌های اشتباه در معرفی مشاهیر سنندج’ به تاثیر نوشته های پر اشتباه انگلیسی که به معرفی مشاهیر شهر سنندج می پردازند، پرداخته است.

در این یادداشت به قلم شجاع نی‌ نوا مترجم و کارشناس ارشد زبان انگلیسی آمده است: چند روزی تا آغاز سال نو باقی نمانده است و صدای گام‌های آرام و زیبای بهار شنیده می‌شود، بهاری که با آمدنش زمین را سبز و شکوفه‌های صورتی رنگ درختان را نشان می‌دهد. بهار از زیباترین فصل‌هایی است که گردشگران داخلی و خارجی همواره برای سفر به سنندج انتخاب می‌کنند. فصلی رویایی و سراسر رایحه، فصل شکوفه‌های رنگی و طبیعتی سرزنده. اما جدا از طبیعت زیبا و آب و هوای مطبوع سنندج در فصل بهار، یکی از دلایلی که گردشگران داخلی و بویژه گردشگران خارجی سنندج را برای سفر انتخاب می‌ کنند نوعی از گردشگری با نام گردشگری ادبی (Literary Tourism) است.

سنندج
گردشگری ادبی که زیر شاخه ‌ای از گردشگری فرهنگی (Cultural Tourism) به حساب می‌آید، گردشگری تازه رونق یافته‌ ای است که سنندج به دلیل تاریخ و فرهنگ غنی‌ ای که دارد خود می‌ تواند بستر مناسبی برای شکل ‌‌گیری و گسترش این گردشگری باشد.
صنعت گردشگری بسیار وسیع است حتی به پهنای ادبیات! امروزه گردشگری و ادبیات نیز در کنار هم قرار گرفته ‌اند و تعاریفی از گردشگری برای افرادی که علاقه‌مند به ادبیات بوده و سفر می ‌کنند به وجود آمده است.
در گردشگری ادبی، گردشگر به دنبال یافتن و درک زوایای مختلف زندگی یکی از شاعران، نویسندگان و مشاهیر نامدار ادبی بار سفر از دیار خود به کشوری دیگر می بندد و فارغ از هرگونه جاذبۀ دیگر در مقصدش در آن مکان اقامت و سوژه مورد نظرش را دنبال می‌ کند.
گردشگری ادبی در عین حال یک عمل خاص و ویژه محسوب می‌شود؛ یعنی برخلاف تصور عموم از گردشگری که صرفا یک امر برای خوشگذرانی است، گردشگری ادبی علاوه بر اینکه ساعات مفرحی را برای گردشگر فراهم می‌ کند، بر دانش و اطلاعات وی نیز می‌ افزاید و به نوعی تلفیقی از تفریح و آموزش است.
یکی از جاذبه‌های گردشگری ادبی مکان‌هایی است که با خود فرهنگ و ادبیات یک ملت را حمل می ‌کنند. ادبیات در سنندج قدمتی تاریخی دارد. صدها شاعر، نویسنده و ادیب در این سرزمین زیسته ‌اند که خانه‌ها، مقبره‌ها و تندیس‌هایشان می ‌تواند میعادگاه علاقه‌مندان به ادبیات و گردشگری باشد.
ساخت و نصب تندیس مشاهیر در سنندج اقدام ارزشمندی است که در چند سال گذشته صورت گرفته است. مانند تندیس ماه‌شرف خانم مستوره اردلان و یا به اختصار مستوره اردلان – زاده ۱۱۸۴ (۱۸۰۵) در سنندج/ درگذشته ۱۲۲۷ (۱۸۴۸)- شاعر، نویسنده و تاریخ‌ نگار کُرد ایرانی که از وی آثاری به سه زبان عربی، فارسی و کُردی بر جای مانده است.
این تندیس اثر استاد هادی ضیاءالدینی، پیکر تراش معروف سنندجی، است که در بلوار خندق شهر سنندج نصب شده است. اما نکته ‌ای در این تندیس وجود دارد که بسیار تو ذوق می ‌زند و آن هم ترجمۀ ضعیف متنی کوتاه، در معرفی مستوره اردلان، از زبان فارسی به انگلیسی می‌باشد که بر لوحی در پایین مجسمه نصب شده است.
قطعا هر گردشگری که از کشورهای انگلیسی ‌زبان به سنندج بیاید و این متن انگلیسی را بخواند، تنها با یک متن گُنگ و پر از ایرادات واژگانی، املایی یا همان هِجی (Spelling) و حتی دستوری روبرو می‌شود.
آن هم متنی بسیار کوتاه و ساده! سوال اینجاست که آیا در حین نصب این لوح کسی ترجمۀ آن را کنترل و بررسی نکرده است؟ و آیا ترجمۀ آن را چه کسی انجام داده است؟ در ادامه سعی می‌کنم این موارد اشتباه در ترجمۀ انگلیسی را ذکر کنم و معادل درستی هم برای آن‌ها پیشنهاد بدهم.
اولین چیزی که در این متن کوتاه به چشم می‌خورد، عدم تطابق درج سن مستوره اردلان در متن فارسی و ترجمۀ آن به زبان انگلیسی است که بسیار تعجب‌آور و حیرت‌انگیز است.
در متن فارسی سن مستوره اردلان ۴۲ و در ترجمۀ انگلیسی آن ۴۴ درج شده است!!! گویی مترجم، حین ترجمه ماشین‌حسابی همراهش نداشته است تا با یک تفریق ساده متوجه سن این تاریخ ‌نگار شود. البته اگر متن فارسی را به دقت نگاه می‌ کرد نیازی هم به حساب، چه با ذهن و چه با ماشین ‌حساب، پیدا نمی‌کرد. بگذارید به ابتدای متن برویم و با هم ترجمه را بررسی کنیم.
در خط اول برای معادل «افتخار» در «افتخار بانوان مشرق زمین» بجای ‘the honoured among’ بهتر است از ‘the honour of’ استفاده کرد.
برای کلمۀ ‘رساله’ معادل ‘tract’ در انگلیسی گذاشته شده است. در حالیکه بهترین معادل برای رساله در انگلیسی ‘monograph’ یا ‘epistle’ است.
مترجم برای کلمۀ ‘فقهی’ یا ‘فقه’ هم در انگلیسی ‘Feghh’ گذاشته است، حال آنکه معادل صحیح آن در انگلیسی ‘Islamic Jurisprudence’ است و اگر هم مترجمِ این متن فکر کرده است که از خود کلمات عربی برای معادل انگلیسی بهره ببرد باز هم در هِجی (Spelling) کلمه اشتباه کرده است و درست آن در انگلیسی ‘Fighh’ است.
معادل ‘در’ در انگلیسی ‘in the’ است که در هِجی آن در ترجمۀ انگلیسی به اشتباه ‘inhe’ گذاشته شده است. معادل رایج ‘جهان اسلام’ هم در انگلیسی ‘Muslim World’ است.
در قسمت ‘دیده به جهان گشود’ بهتر است کاما و ضمیر ‘she’ قبل از ‘was born’ حذف شود و به جای آن ضمیر ‘she’ قبل از ‘was shooled’ قرار بگیرد.
در خط چهارم متن انگلیسی ‘پرورش یافت’ به ‘shooled’ ترجمه شده است که معادل صحیحی نیست و درست آن ‘raised’ است. تنها با فرض اینکه ‘shooled’ درست باشد، باز هم هِجی کلمه اشتباه نوشته شده است و درست آن ‘schooled’ است که البته برای معادل رایج آن در انگلیسی بهتر است از ‘educated’ استفاده شود.
در خط پنجم ترجمۀ ‘در اوان جوانی’ بهتر است از ‘Early in her youth’ به ‘in her early youth’ تغییر کند. برای ترجمۀ ‘همسر … شد’ و معادل ‘ازدواج’ هم در بافت رسمی معادل (she was married/wed to) مناسب‌تر است. در معادل انگلیسی ‘Khosro Khane-e Wali’ برای اسم ‘خسروخان والی’ هم ‘Khane-e’ 2 تا ‘e’ نمی‌خواهد! برای معادل ‘معتدل’ هم بهتر است بجای ‘tolerant’ از ‘moderate’ استفاده شود. و درکل در مورد ساختار انگلیسی ‘از وی امیری مردمی و معتدل ساخت’ بهتر است بجای ‘ made him a favourite and tolerant ruler’ از کلمات رسمی ‌تری استفاده کرد مانند: ‘ she shaped/moulded a favourite and moderate ruler of him’.
این‌ها موارد اشتباهی بودند که در ترجمۀ این متن کوتاه چهار خطی ذکر شد. امید است که هرچه زودتر افرادی که مسئولیت نصب و ترجمۀ این متن‌ها را برای تندیس‌‌های مشاهیر بر عهده دارند برای این وضع فکری بکنند و در پی تصحیح این لوح‌ها و ترجمۀ آنها‌ برآیند. چراکه همین موارد شاید به ظاهر کوچک هستند که اعتبار علمی و دانش انگلیسی شهر ما را به خطر می‌اندازد و خدای ناکرده زیر سوال می‌ برد.

در زمينه‌ي انتشار نظرات مخاطبان رعايت چند مورد ضروري است:
  • لطفاً نظرات خود را با حروف فارسي تايپ کنيد.
  • «جمعیت همبستگی زاگرس» مجاز به ويرايش ادبي نظرات مخاطبان است.
  • جمعیت همبستگی زاگرس از انتشار نظراتي که حاوي مطالب کذب، توهين يا بي‌احترامي به اشخاص، قوميت‌ها، عقايد ديگران، موارد مغاير با قوانين کشور و آموزه‌هاي دين مبين اسلام باشد معذور است.
  • نظرات پس از تأييد مدير بخش مربوطه منتشر مي‌شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *